INHOUDSOPGAVE

 Wat is collimeren eigenlijk?
Theoretische achtergrond
 de optische onderdelen
 de optische assen
 collimatiefouten
 - type 1A fout
 - type 1B fout
 - type 2 fout
 - type 3 fout
 - type 4 fout
 Het collimeren
 inleiding
 1. zet de focuser haaks
 2. offset de vangspiegel
 3. centreer de vangspiegel
 4. kantel de vangspiegel
 5. Kantel de hoofdspiegel
 6. Check de optische as
 7. Doe de stertest
 8. Check de finder
 Vangspiegel: offset of niet?
 Collimatie gereedschap
 de stip op de hoofdspiegel
 het kijkgaatje
 de eenvoudige kijkbuis
 de kijkbuis met kruisdraad
 de cheshire
 de gecombineerde buis
 de laser collimator
 de autocollimator
 het centreermasker
 Maken van collimatie gereedschap
De kijkbuis met kruisdraad
 Dit is een kijkbuisbuis met aan een kant een klein kijkgaatje en aan de andere kant een kruisdraad, waarvan het kruis (evanals het gaatje natuurlijk) exact in het midden moet staan. Klik hier voor de beschrijving hoe er een te maken. Een enkel kruis is geschikt om af te stellen op de stip op de hoofdspiegel in stap 4. Dit werkt zelfs als je de rand van de hoofdspiegel niet kunt zien. Het is ook te gebruiken in stap 3, bij het centreren van de vangspiegel als die een stip heeft op het optisch centrum. Dit werkt met een focusseerbuis die te lang is om de rand van de vangspiegel te kunnen zien. Ook in stap 1 kan zo'n enkel kruisdraad nuttig zijn.

Een kijkbuis van de juiste lengte om de hoofdspiegel te kunnen centreren en met een goed gecentreerd dubbel kruis kan in de kritische stap 5 worden gebruikt om een spiegel te collimeren zonder stip in het centrum. Centreer daartoe de spiegel in stap 4 zo goed mogelijk in de kijkbuis en stel dan de hoofdspiegel zo af (stap 5), dat de reflectie van het kruisdraad precies middenin het centrum van het kruisdraad staat. Het is handig om van binnenuit het kruisdraad (dat uit niet te dunne draden moet bestaan) te verlichten.

Het Cheshire oculair
Dit is een wat vervolmaakte variant van de eenvoudige kijkbuis, met een verlicht raampje (wit of reflecterend) onder een hoek van 45 graden in de buis geplaatst, om de stip op de hoofdspiegel te kunnen zien afsteken tegen het verlichte (cirkelvormige) vlak. Er kan een "fieldstop" worden ingebouwd om het verlichte veld goed te laten afsteken tegen de omgeving. Klik hier voor de beschrijving hoe er een te maken.

De Cheshire wordt gebruikt in stap 5 om de type 1A fout te minimaliseren. De hoofdspiegel wordt gecollimeerd totdat de stip exact in het midden van het verlichte veld staat. Het is handig om het verschil in diameter van de stip en de fieldstop niet te groot te maken.

volgende pagina

Go to: main menu

Go to: A 20 inch f/3.6 computerized Dobsonian
Go to: A trilateral computerized 20 inch f/5 Dobsonian
Go to: Project: five 12 inch lightweight Dobsonians
Go to: Motorizing a 12 inch lightweight Dobsonian
Go to: 20 inch telescope Go to: Equatorial platform Go to: Scotch mount
Go to: Binocular mount Go to: Dobsonian tips Go to: Bending aluminium
Go to: Collimating Go to: Making a Krupa collimator Go to: Dotting the primary
Go to: A ballhead type telrad/finder mount Go to: Mirror making log of 300 mm mirror
Go to: Using digital finder charts at the eyepiece Go to: Astronomy links
Go to: Building a spherometer Go to: Building a Bath interferometer
Go to: A Foucault-Ronchi tester Go to: Building a mirror making machine
Go to: Astronomy Go: Home

Email to: Jan van Gastel