Het computeriseren van mijn 50 cm telescoop

Englisch version)
klik hier voor een groter formaat foto

Na enkele jaren een equatoriaal platform te hebben gebruikt, besloot ik mijn 50 cm telescoop te computeriseren met het stappenmotorsysteem van Mel Bartels (link op linkspagina). Hierboven, op de voorgrond, staat het resultaat. Zowel de 'tracking' als de 'go-to' zijn erg nauwkeurig. Bij een 'go-to' verschijnt een object steeds binnen een straal van tweederde van een beeldveld van 15 boogminuten (207x vergroting). Op de achtergrond staat mijn 30 cm telescoop, die (nog) niet is gecomputeriseerd. De foto is genomen in juli 2004, in Jou-sous-Monjou (Zuid-Frankrijk, ongeveer 25 kilometer ten Oosten van Aurillac) op een mooie camping, waar we naast onze tent 'sterren' konden kijken onder een mag 6.5 hemel.

De aandrijving


klik hier voor een groter formaat foto

Zoals op de foto hierboven te zien is, bestaat de aandrijving uit wormwielen en wormen op de azimuth en de hoogte as. De wormwielen zijn gemaakt van twee tegen elkaar liggende nylon M10 draadeinden (de methode van Rex Kindell, zie linkspagina). De vertraging is 1434:1 voor de azimuth aandrijving en iets minder voor de hoogte aandrijving. Met 40 microsteps geeft dat een microstapgrootte van 0.11 boogseconden. Hier staat beschreven hoe ik mijn microsteps heb afgesteld en hier staat beschreven hoe ik mijn 'fullstep size' heb afgesteld.

Tegen de bodem van de rockerbox heb ik een 1 mm dikke RVS plaat geschroefd. Deze loopt op drie sets van elk twee rolschaatslagers. De hoogte lagers, bekleed met 0.5 mm dikke RVS strips, lopen aan weerszijden elk op twee van zulke lagers, die vastzitten op een 6 mm dikke aluminiumstaaf.

Montage van de motoren

Om de motoren en wormen te monteren heb ik Dale Eason's methode gebruikt (link op de linkspage). Op de foto hieronder is te zien hoe de motoren aan de wormen (RVS draadeind) verbonden zijn. Beide worm-wormwielcombinaties scharnieren om een M8 bout. De azimuthworm wordt tegen het wormwiel gedrukt met een stukje van een oud metalen liniaal, de hoogteworm met een stukje elastiek. Aan het eind van de azimuthworm zit een klein vliegwiel. Elke worm wordt door twee rolschaatslagers geleid. Deze lagers zitten verankerd in een gleuf in aluminium hoekprofiel en worden opgesloten met enkele borgmoeren. Een 'tie-wrap' zorgt ervoor dat de lagers niet uit de gleuf komen. De motoren zijn op een plexieglas plaatje gemonteerd met anti-vibratierubbers. De assen van de motoren zijn met stukjes benzineslang aan de worm gekoppeld. Klik hier om de achterkant van de motor-wormcombinaties te zien en hier voor een detailopname van het vliegwiel op de azimuthworm.

De drukknoppen op het handpad werkten niet goed. Al na een half jaar ging het functioneren ervan achteruit. Ik moest een knop (niet steeds dezelfde) vaak enkele malen indrukken voor er beweging in de motor kwam. Na ongeveer anderhalf jaar deden ze het zo slecht, dat ik besloot andere knoppen te monteren (zie plaatje hieronder). De nieuwe knoppen zijn wat dikker dan de oude (9.5 mm in plaats van de 7 mm of the originele) en ik moest dus de gaten wat opboren. Ze passen wel goed in het kastje.

Go to: main menu

Go to: the mirror cell Go to: secondary and spider Go to: the truss construction Go to: the double sling
Go to: piano wire supports Go to: roller bearing edge supports Go to: computerizing
Go to: A 20 inch f/3.6 computerized Dobsonian Go to: Building a trilateral computerized 20 inch f/5 Dobsonian
Go to: Project: five 12 inch lightweight Dobsonians Go to: Motorizing a 12 inch lightweight Dobsonian
Go to: 20 inch telescope Go to: Equatorial platform Go to: Scotch mount Go to: Binocular mount Go to: Dobsonian tips
Go to: Bending aluminium Go to: Collimating Go to: Making a Krupa collimator Go to: Dotting the primary
Go to: A ballhead type telrad/finder mount Go to: Mirror making log of 300 mm mirror Go to: Astronomy
Go to: Using digital finder charts at the eyepiece Go to: Astronomy links Go to: Building a spherometer
Go to: Building a Bath interferometer Go to: A Foucault-Ronchi-Lyot tester Go to: Building a mirror making machine
Go to: Astronomy

Jan van Gastel